Θουκυδίδης Βαλεντής

Αν είχα κληρονομήσει (λέμε τώρα) ένα σπίτι που το έφτιαξε πριν 60 περίπου χρόνια ένας από τους σημαντικότερους – πλην όμως, άγνωστους, διότι σιγά μην ασχολούμαστε με τέτοια – έλληνες αρχιτέκτονες, θα το έδινα τώρα αντιπαροχή;
Δεν έχω ιδέα τι δίνει ως αποζημίωση το ελληνικό κράτος για κτήριο που αποτελεί μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, το οποίο κανονικά δεν θα έπρεπε να μπορεί να απαλλοτριωθεί, εσένα όμως είναι περιουσία σου. Σίγουρα ξέρω ότι αν δεν έχεις σπίτι να μείνεις, με την αντιπαροχή αποκτάς και ένα δεύτερο σπίτι να πουλήσεις, επομένως το παραπάνω ερώτημα ηχεί ρητορικό.
Πάντως, η εικονιζόμενη οικοδομή, έργο του αρχιτέκτονα Θουκυδίδη Βαλεντή, δέσποζε κυριολεκτικά στην πλατεία Παπαδιαμάντη, κι ας μη φαινόταν κάτι το ιδιαίτερο εκ πρώτης όψεως, κατά την προσωπική μου, μη επιστημονική άποψη. Αλλά και μόνο περνώντας από κει, κουβαλώντας ψώνια από το σούπερ μάρκετ, ή βολτάροντας για παγωτό στην περιοχή, συναισθανόσουν ότι υπήρχε απόλυτη αρμονία με το περιβάλλον. Ίσως ήταν η κούρμπα της οικοδομής σε συνδυασμό με τη στρογγυλάδα της πλατείας. Ή ο αέρας που «έβλεπες» να περνάει ανάμεσα στο κτήριο και τα άλλα σπίτια, ή ίσως ακόμα, το χαμηλό ύψος σε σχέση με τα υπόλοιπα, εξίσου χαμηλού ύψους οικοδομήματα, που έδιναν ανθρώπινο μέτρο στο χώρο.

Τώρα βέβαια το σύνολο σχεδόν των πανέμορφων μονοκατοικιών έχει γκρεμιστεί και τη θέση τους έχουν πάρει διάφορες τερατώδεις σομόν, κίτρινες, κιλοτί πολυκατοικίες, με γύψινα κολωνάκια και χτισμένα μπάρμπεκιου στα μπαλκόνια.

Πριν 2 το πολύ χρόνια κατεδαφίστηκε και το έργο του Βαλεντή, άκουγες τον ήχο της μπουλντόζας αλλά δεν μπορούσες να κάνεις τίποτα γιαυτό.
Ο μόνος τρόπος για να πάρεις μια ιδέα πώς περίπου ήταν αυτή η πρώην όμορφη γειτονιά της Αθήνας, είναι να κάνεις μια βόλτα στην Αγίας Λαύρας - μέχρι το ύψος του αστυνομικού τμήματος θα παρατηρήσεις τις, αρκετές ευτυχώς ακόμα, πρώην μονοκατοικίες, νυν παιδικούς σταθμούς, μπυραρίες, κρεπερί. Γοητευτικά οικοδομήματα, με μυστήριες αυλές, σκιασμένες από παχιές παλιές πρασινάδες, λίγα μόνο μέτρα πάνω από την γκρι Πατησίων.
Για να αντιληφθείς όμως αυτόν τον ανύπαρκτο πλέον, βιώσιμο τρόπο ζωής/ αρχιτεκτονικής/ αισθητικής, μόνο σε κάποιες εκθέσεις μπορείς να πας.
Μέχρι να αποφασίσω να γράψω αυτό το ποστ, το αφιέρωμα του μουσείου Μπενάκη στον Θουκυδίδη Βαλεντή μπορεί και να έχει τελειώσει. Νομίζω όμως ότι διαρκεί μέχρι τις αρχές Ιουνίου. Ωστόσο, υπάρχει μια φροντισμένη και περιεκτική έκδοση να πάρεις σπίτι και να περιεργαστείς με την ησυχία σου (από κει είναι και η φωτό).
Επίσης, η ΕΤ1 προβάλλει τις Παρασκευές στις 18.30 τα «Πορτρέτα και διαδρομές Ελλήνων αρχιτεκτόνων», τέτοια ώρα ούτε με σφαίρες να δω τηλεόραση, το βίντεο ποτέ δεν έμαθα να το προγραμματίζω, όμως! ευτυχώς υπάρχει το ίντερνετ.
Εδώ, η εκπομπή για τον Βαλεντή, εδώ η εκπομπή για την Αναστασία Τζάκου - ελληνίδα αρχιτέκτονας της δεκαετίας του ’60, αυτό είναι επίτευγμα, όχι μαλακίες.
Τα έργα της είναι σοφά σχεδιασμένα, οι εσωτερικοί χώροι στα δημόσια κτήρια που έκανε (κυρίως της Εθνικής Τράπεζας) είναι αριστούργημα, ο δε τρόπος που μιλάει στη συνέντευξη είναι συναρπαστικός, μοναδικός. Αξίζει να παρακολουθήσεις την εκπομπή και μόνο για την αφήγηση και τις ιστορίες που λέει.