Έχοντας εντυπωσιαστεί από τη συγκλονιστική απλότητα, τη λειτουργικότητα και την απέριττη ομορφιά του τραπεζιού Ε-1027, διαπίστωσα ότι πίσω από τη σύλληψη και δημιουργία του βρίσκεται μια γυναίκα, η Eileen Gray.
Ψάχνοντας ανακάλυψα πληθώρα άλλων αντικείμενων που είχε δημιουργήσει, από ένα απλό φωτιστικό μέχρι και ολόκληρα σπίτια: η δημιουργικότητα της Gray εκτός από το design διοχετεύθηκε και στην αρχιτεκτονική. Και βρισκόταν μόλις στις αρχές του 20ου αιώνα. Διαβάζω ένα βιβλίο για τη ζωή της, θαυμάζω τις φωτογραφίες των όσων έχει κάνει: μου αρέσουν τα εξωτικά, «φυσιολατρικά» πρωτόλεια έργα της, πολύ κοντά στο στυλ του αρτ ντέκο, αλλά κυρίως το πέρασμα στο αυστηρό, γεωμετρικό στυλ του μπάουχάους, στην ωρίμανση της καριέρας της.
Eileen Gray - Le Magicien de la Nuit, lacquer panel
Καταλαβαίνω όμως ότι το έργο της δεν έχει αναγνωριστεί όσο θα του άξιζε. Ίσως και η ίδια να μην το προώθησε ιδιαίτερα: "But she was also an awkward character. Reticent to the point of reclusive, she lacked the impetus to develop the personal myths vital to the cult of individual architects. When critical acceptance came in 1973 in the form of an exhibition at the Royal Institute of British Architects, she declined to attend the opening, preferring to view the exhibition in private."
Eileen Gray - Le Destin, lacquer screen
Γεννήθηκε στην Ιρλανδία το 1878, αλλά έγινε φανατικός κάτοικος Παρισιού σχεδόν αδιάλειπτα, από το 1902 και μέχρι το τέλος της ζωής της, το 1976 (98 ετών).
Φοίτησε σε σχολές καλών τεχνών σε Λονδίνο και Παρίσι, ωστόσο για την Gray ταιριάζει περισσότερο αυτό που λέμε «ζούσε και μάθαινε».
«Παρά την ντροπαλότητά της, βρήκε οικείο το μποέμικο στυλ ζωής του Παρισιού. Βρέθηκε στο κέντρο ενός κύκλου ανεξάρτητα σκεπτόμενων γυναικών και κατοχύρωσε το δικαίωμά της επαγγελματικής σταδιοδρομίας και καριέρας, σε μια εποχή που ακόμα αμφισβητούνταν το δικαίωμα των γυναικών για ψήφο.»
Γοητεύτηκε από την ασιατική τεχνική του lacquer και έτσι στη δεκαετία του ’10 δημιουργεί μια σειρά πολυτελών όσο και μοντέρνων σχεδίων, προάγγελων του ρυθμού art deco.
Φοίτησε σε σχολές καλών τεχνών σε Λονδίνο και Παρίσι, ωστόσο για την Gray ταιριάζει περισσότερο αυτό που λέμε «ζούσε και μάθαινε».
«Παρά την ντροπαλότητά της, βρήκε οικείο το μποέμικο στυλ ζωής του Παρισιού. Βρέθηκε στο κέντρο ενός κύκλου ανεξάρτητα σκεπτόμενων γυναικών και κατοχύρωσε το δικαίωμά της επαγγελματικής σταδιοδρομίας και καριέρας, σε μια εποχή που ακόμα αμφισβητούνταν το δικαίωμα των γυναικών για ψήφο.»
Γοητεύτηκε από την ασιατική τεχνική του lacquer και έτσι στη δεκαετία του ’10 δημιουργεί μια σειρά πολυτελών όσο και μοντέρνων σχεδίων, προάγγελων του ρυθμού art deco.
Το 1913 η Gray επιδεικνύει τις πρώτες τις επιτυχίες σε αυτή την τεχνική στο Salon des Artistes Decorateurs, όπου και προσελκύει την προσοχή του συλλέκτη Jean Doucet.
Jacques Doucet's salon, late 1920's
Jacques Doucet's entrance loby, late 1920s
Eileen Gray - Lotus table
Το 1919 της ανατίθεται για λογαριασμό της Mme Mathieu Levy η διακόσμηση του διαμερίσματος στη rue de Lota, όπου παρουσίασε για πρώτη φορά τα περίφημα πλέον “block screens”.
Eileen Gray - Block Screen
Rue de Lota apartment, incorporating Eileen Gray's "Pirogue" daybed
Mme Mathieu Levy in her Rue de Lota apartment, lying in the Pirogue daybed
Eileen Gray - Serpent Chair
Eileen Gray - Ostrich-egg lamp
Eileen Gray - Cone and disk lamp
Eileen Gray - Floor lamp
Το 1923 παρουσίασε στο Salon des Artistes Decorateurs το έργο της για ένα "Bedroom-boudoir for Monte Carlo”, έργο που δέχτηκε επικρίσεις από τους Γάλλους, κέρδισε όμως την αποδοχή των αβάντ-γκαρντ Ολλανδών, γεγονός που αποδεικνύει την εξέλιξη των δημιουργικών ιδεών της Gray.
Το 1926 ξεκινά μαζί με τον αρχιτέκτονα Jean Badovici την κατασκευή του Ε-1027, ενός σπιτιού στη νότια Γαλλία, για το οποίο και δημιούργησε μερικά από τα πιο συναρπαστικά αλλά και καθοριστικά για το σύγχρονο ντιζάιν έργα, όπως το τραπέζι Ε-1027 και την πολυθρόνα Transat.
Eileen Gray - De Stijl table
Eileen Gray - Bonaparte chair
Eileen Gray - Architect's cabinet
Eileen Gray - E-1027
E-1027, built on a rocky site overlooking the sea at Roquebrune
Eileen Gray - Dressing table
Eileen Gray - Non-conformist chair
Eileen Gray - sofa
"Satellite" mirror in chromium palted-tubular steel, with adjustable secondary mirror and concealed light
Eileen Gray - Low cabinet with pivot drawers for E-1027
Dressing cabinet in the principal bedroom e-1027
Eileen Gray - Dressing cabinet for E-1027
The living room, E-1027
Eileen Gray - Bibendum chair
Eileen gray - Transat chair
Eileen Gray - Rug designed for E-1027
Eileen Gray - Rug design (1930)
Eileen Gray - Rug design
Eileen Gray - Tube Lamp
Το 1930 κλείνει την Galerie Jean Desert και ξεκινά την ανακαίνιση ενός μικρού διαμερίσματος για τον Jean Badovici.
Επίσης, παρουσιάζει τα σχέδια του Ε-1027 στην πρώτη έκθεση της Ένωσης Μοντέρνων Καλλιτεχνών.
Μεταξύ 1932 και 1934 δημιουργεί ένα σπίτι για την ίδια, και πάλι στη νότια Γαλλία, το “Tempe a Pailla”.
Επίσης, παρουσιάζει τα σχέδια του Ε-1027 στην πρώτη έκθεση της Ένωσης Μοντέρνων Καλλιτεχνών.
Μεταξύ 1932 και 1934 δημιουργεί ένα σπίτι για την ίδια, και πάλι στη νότια Γαλλία, το “Tempe a Pailla”.
Eileen gray - S chair
Tempe a Pailla, the terrace with folding "S" chair
Το 1937 την προσκαλεί ο Λε Κορμπιζιέ μέσα στο δικό του Pavillion des Temps Nouveaux , στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού, για να παρουσιάσει τα σχέδιά της για τη δημιουργία ενός Κέντρου Διακοπών. Αυτό ήταν και το πλέον φιλόδοξο σχέδιο της Gray, ωστόσο δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.
Παρόλο που η Gray δε σταμάτησε ποτέ να δουλεύει (μακέτες, σχέδια, μικρού εύρους ανακαινίσεις), από το χρονικό σημείο αυτό και μετά, ουσιαστικά αποσύρεται από το προσκήνιο.
Eileen Gray
Το 1972, τέσσερα χρόνια πριν το θάνατό της, διοργανώθηκε από το περίφημο R.I.B.A. η πρώτη ρετροσπεκτίβα του έργου της Eileen Gray, στο Λονδίνο, ωστόσο η ίδια αρνήθηκε να παρευρεθεί στα εγκαίνια.
«Τα έργα της συνέβαλαν στη δημιουργία ενός ευρύτερου πλαισίου ιδεών και πράξεων που οδήγησαν στη γέννηση του κυβισμού και στις απαρχές του art deco.
Eileen Gray, Taschen
Eileen Gray, Phaidon
